W piątek 16.02 w Czytelni odbyła się promocja monografii „Chojnice 1939-1945”, wydanej przez Miejską Bibliotekę Publiczną w Chojnicach. Spotkanie poprowadził wicedyrektor MBP dr Przemysław Zientkowski, który na wstępie przybliżył ideę reedycji książki.
Publikację przygotował w 1947 roku Powiatowy Komitet Uczczenia Ofiar Zbrodni Hitlerowskich, a jej autorami byli członkowie tego komitetu – Wojciech Buchholc, Marian Grochowski i Józef Ostrowski. W latach 90. natomiast ukazał się jej przedruk. Jak zauważył, z powodu złej jakości oryginału zrezygnowano z wydania reprintu. Treść została przepisana i na nowo zredagowana z uwagi na kwestie językowe. Sprawdzenia też wymagały niektóre fakty. Monografię uzupełnia krytyczne posłowie, które napisali dr Dawid Kobiałka i prok. Tomasz Jankowski.
– „Myślę, że to pozycja ciekawa, ładnie wydana i bardzo potrzebna” – mówił Przemysław Zientkowski. Następnie dr Dawid Kobiałka, który zajmował się badaniami archeologicznymi w Dolinie Śmierci, zaprezentował wydanie książki z 1947 roku. Jak podkreślił, szybko stała się ona niedostępna, a jest materiałem o wyjątkowym znaczeniu, jest dokumentem historycznym. Zwrócił uwagę na piękny, pełen emocji język autorów. Zachowała się dokumentacja Powiatowego Komitetu Uczczenia Ofiar Zbrodni Hitlerowskich, który rejestrował zbrodnie niemieckie w regionie w czasie II wojny światowej, nie ma w niej jednak zdjęć, planów czy szkiców. Mówiąc o prowadzonych od 2020 roku badaniach archeologicznych na Polach Igielskich, dr Kobiałka zwrócił uwagę na zdobycze techniczne, które dają teraz nowe możliwości. Opowiedział o tym, co archeologom udało się ustalić odnośnie wydarzeń, które są częścią Zbrodni Pomorskiej 1939 roku oraz mordu pod koniec stycznia 1945 roku. Jak podkreślił, okazało się, że Dolina Śmierci, o której mówili po wojnie mieszkańcy to nie miejsce, gdzie stoi dzisiaj krzyż, ale pola przed oczyszczalnią ścieków. Dr Dawid Kobiałka zauważył, że wynikami badań interesują się nie tylko naukowcy w kraju, ale także za granicą. Bo to, co wydarzyło się w Dolinie Śmierci było częścią historii II wojny światowej. – „To było ludobójstwo, a ludobójstwo nie podlega przedawnieniu” – podkreślił.
Po tym wystąpieniu głos zabrał dr Marcin Synak, który zaprezentował zachowane dokumenty obrazujące działalność Powiatowego Komitetu Uczczenia Ofiar Zbrodni Hitlerowskich w latach 1945-1947, które znajdują się w zbiorach Muzeum Historyczno-Etnograficznego im. Juliana Rydzkowskiego w Chojnicach. Jak mówił, są to trzy teczki oprawione w jeden zbiór. Marcin Synak omówił treść tych dokumentów, a po spotkaniu chętni mogli je jeszcze sami obejrzeć. Na zakończenie dr Dawid Kobiałka zaprezentował uczestnikom promocji kilka nagrań, pokazujących przebieg prac archeologicznych i rozmowy z osobami pamiętającymi tamte wydarzenia.
Książka „Chojnice 1939-1945” jest dostępna w Czytelni MBP w Chojnicach w cenie 25 zł.
MBP w Chojnicach
