Jak zadbać o swoje zdrowie w czasie upałów?

Dodane: 2023-08-18

Upały, zwłaszcza utrzymujące się długo, mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia. Nawet osoby młode i w pełni sił odczuwają negatywne skutki bardzo wysokich temperatur, a dla dzieci i osób starszych jest to prawdziwe niebezpieczeństwo.

Szczególną ostrożność powinny zachować również osoby cierpiące na schorzenia układu krążenia oraz choroby układu oddechowego. Tak naprawdę jednak każdy niezależnie od wieku i stanu zdrowia powinien zwrócić uwagę na zadbanie o swój organizm w upalne dni.

Czym grozi upał - zagrożenia dla zdrowia

Istnieje wiele możliwych konsekwencji nieprzestrzegania zasad bezpieczeństwa w dni, kiedy temperatury biją rekordy. Gorące dni sprzyjają zawałom serca i udarom mózgu. Bardzo ostrożne powinny być osoby z grupy podwyższonego ryzyka wystąpienia tych schorzeń, czyli osoby z nadciśnieniem, chorobami serca, cukrzycą i otyłością. Chorzy z tej grupy bezwzględnie powinni powstrzymać się od spożywania alkoholu w gorące dni. Częste są także udary cieplne, będące przyczyną zasłabnięć i omdleń. Zdarzają się one dosyć często, występują w wyniku przegrzania organizmu w związku z długotrwałą ekspozycją na promienie słoneczne. Osobę, która uległa udarowi cieplnemu, należy jak najszybciej zabrać w zacienione miejsce, w miarę możliwości zapewnić przewiew i stopniowo schładzać go dostępnymi sposobami.

Bardzo niebezpieczny jest szok termiczny, który latem stanowi przyczynę wielu utonięć. Do szoku termicznego może dojść wtedy, kiedy rozgrzany słońcem organizm w jednej chwili gwałtownie zmienia temperaturę zewnętrzną, czyli zwykle w przypadku nagłego kontaktu z zimną wodą. W wyniku szoku termicznego akcja serca może zostać zatrzymana oraz dochodzi do utraty przytomności, co może spowodować utonięcie.

Jak dbać o zdrowie w czasie upałów?

Takie najważniejsze zasady są dwie. Pierwsza z nich to picie bardzo dużej ilości płynów, zaleca się picie około 3 litrów płynów dziennie. Warto zwrócić uwagę na to, że powinna to być przede wszystkim woda, można tutaj uwzględnić także soki, zieloną herbatę czy kawę zbożową. Unikać należy natomiast zwykłej kawy i czarnej herbaty. Pić należy w małych ilościach, stopniowo przez cały dzień, a nie dużą ilość raz na kilka godzin. Wychodząc z domu w gorące dni należy mieć ze sobą butelkę z wodą. Drugą zasadą jest unikanie przebywania na słońcu w godzinach najwyższych temperatur, czyli orientacyjnie od 9.00 do 16.00 W tym czasie bezwzględnie nie powinny przebywać na zewnątrz osoby starsze oraz cierpiące na wspomniane wyżej schorzenia. W miarę możliwości należy rozplanować dzień tak, aby poza domem być tylko rano lub wieczorem, nie zaś w godzinach największego nasłonecznienia. Nie należy także w tym czasie wykonywać męczących prac i długotrwałych prac, np. w ogrodzie. Wychodząc na zewnątrz należy pamiętać o nakryciu głowy, jest to niezbędne dla ochrony przed przegrzaniem i udarem słonecznym. Nakrycie głowy powinno być jasne, wykonane z naturalnego, przewiewnego materiału, np. lnu czy bawełny. Dobrym rozwiązaniem są także kapelusze z celulozy. Nakrycia głowy są obowiązkowe dla dzieci i osób starszych. Ważna jest także ochrona skóry i oczu przed słońcem. Stosowanie kremów z filtrem w gorące, słoneczne dni jest wręcz niezbędne. Nie chodzi tu tylko o okazjonalne oparzenia słoneczne czy fotostarzenie się skóry, nadmierne promieniowanie sprzyja rozwojowi chorób dermatologicznych i nowotworów skóry. Wysokość filtra powinna być optymalnie dobrana do karnacji oraz indywidualnych uwarunkowań, należy także pamiętać o regularnym powtarzaniu aplikacji kremu. Jeśli chodzi o ochronę oczu, trzeba pamiętać o wyborze okularów przeciwsłonecznych z odpowiednim filtrem. Złej jakości okulary przeciwsłoneczne mogą wyrządzić oczom więcej krzywdy, niż nie noszenie okularów wcale.

Jak zachowywać się w czasie upałów?

- Noś jasne, przewiewne ubrania wykonane z naturalnych tkanin, dobrze przepuszczających powietrze; pamiętaj o odpowiednim nakryciu głowy, które zabezpieczy przed przegrzaniem oraz o okularach przeciwsłonecznych z filtrem chroniącym oczy przed szkodliwym promieniowaniem słonecznym; regularnie stosuj krem z filtrem.

- Zadbaj o właściwą cyrkulację powietrza w zamkniętych pomieszczeniach, używaj wentylatorów i klimatyzacji, wietrz je - najlepiej rano lub wieczorem; pamiętaj o regularnych posiłkach, wybierając lekkie dania; żywność przechowuj w warunkach chłodniczych; pij systematycznie, najlepiej wodę i unikaj alkoholu.

- Jeśli nie możesz przebywać w domu, staraj się wchodzić często do chłodnych, klimatyzowanych pomieszczeń, np. sklepów czy kin. Jeśli jest taka możliwość, regularnie bierz chłodną kąpiel lub prysznic, zwilżaj skórę wielokrotnie w ciągu dnia.

- Nie wahaj się zasięgnąć rady lekarza lub farmaceuty zwłaszcza gdy przyjmujesz leki bez recepty lub zamierzasz przyjmować. Zgłoś się do lekarza, gdy zauważysz u siebie następujące objawy: ból, zawroty, głowy, osłabienie, nudności, wymioty, kurcze mięśni - zwłaszcza brzucha i nóg,

- Nie wahaj się poprosić o pomoc sąsiadów; dowiedz się, jak czuję się osoba samotna lub chora mieszkająca w twoim sąsiedztwie.

W wyniku przegrzania organizmu może dojść do udaru cieplnego. Szczególnym jego rodzajem jest udar słoneczny, czyli przegrzanie wskutek silnego nasłonecznienia. Z udarem cieplnym spotykamy się wtedy, gdy organizm ma utrudnione lub wręcz uniemożliwione oddawanie nadmiaru ciepła. Do sytuacji takiej może dojść w trakcie pracy w gorącym i wilgotnym pomieszczeniu bez przewiewu, podczas długotrwałego przebywania na słońcu, w trakcie dłuższego marszu, gier, zabaw lub plażowania w okresie dużych upałów oraz w czasie gorących kąpieli wodnych i parowych. Objawy udaru cieplnego, to wysoka temperatura ciała, ból i zawroty głowy, nudności i wymioty; zmiany nastroju; zaburzenia widzenia; szybkie bicie serca i oddychanie, utrata przytomności.

Kolejnym zagrożeniem jest odwodnienie, do którego dochodzi, gdy organizm traci więcej wody i elektrolitów, aniżeli pobiera. Pierwszymi oznakami odwodnienia jest pragnienie. Im większe odwodnienie tym objawy będą bardziej odczuwalne. Objawy odwodnienia to ból głowy, rozdrażnienie, brak koncentracji, suche oczy i napięta sucha skóra. Najbardziej narażone są małe dzieci, u których nie rozwinęły się dostatecznie mechanizmy termoregulacji oraz osoby starsze z dolegliwościami układu krążenia lub zażywające preparaty antyhistaminowe. 

Tekst i grafika - Starostwo Powiatowe/Rządowe Centrum Bezpieczeństwa.

Tagi: