Dodane: 2024-09-03
Wczoraj (2.09) w Chojnicach odbył się uroczysty pogrzeb ok. 700 ofiar zamordowanych przez niemieckiego okupanta w podchojnickiej Dolinie Śmierci. Jego głównym organizatorem był Instytut Pamięci Narodowej, współorganizatorem Urząd Miejski w Chojnicach.
Uroczystości rozpoczęły się Mszą św. w Bazylice Mniejszej, w której umieszczono 188 trumien ze szczątkami ofiar. Odprawił ją biskup pelpliński ks. Ryszard Kasyna. W swej Homilii stwierdził m.in., że „dopóki człowiek pamięta, przypomina sobie, co się w jego życiu przydarza. Pamięć sprawia, że człowiek może być świadkiem swojej własnej tożsamości, ciągłości, jedności i niepowtarzalności. Dzięki pamięci człowiek jest u siebie i rozwija się”.
W chojnickiej Farze po zakończeniu mszy zabrali głos także niektórzy goście. Prezes IPN dr Karol Nawrocki powiedział: „Wszyscy oni zginęli z nienawiści. Z nienawiści do polskości hodowanej przez dwa wieki. (…) Niemieccy kolonizatorzy pisali wprost o misji cywilizacyjnej na wschodzie. O misji cywilizacyjnej na tej ziemi pomorskiej. A owoce i obraz tej misji cywilizacyjnej jest dzisiaj przed nami. 1 tona ludzkich szczątków 700 osób, zamknięta w 188 trumnach.” Dariusz Waldemar Dudek, doradca prezydenta RP Andrzeja Dudy, zapewnił, że prezydent "jest wierny pamięci i tożsamości". Maciej Samsonowicz, doradca wicepremiera i ministra obrony narodowej Władysława Kosiniaka-Kamysza, odczytał list, w którym ogłosił inicjatywę zwołania komitetu, mającego na celu budowę pomnika poświęconego pamięci pomordowanych w Dolinie Śmierci, ofiar zbrodni pomorskiej. Natomiast burmistrz Arseniusz Finster w swoim wystąpieniu stwierdził m.in.: ”Ciągle rodzi się i wybrzmiewa pytanie, dlaczego tak się stało ? Przecież to byli sąsiedzi, z którymi żyliśmy. Sąsiedzi z którymi cieszyliśmy się życiem i martwiliśmy jego cieniami. Z obywateli dumnej Rzeczpospolitej, staliśmy się w jednym dniu Niemcami, Polakami, Kaszubami, Żydami, niewartymi życia niepełnosprawnymi elementami obciążającymi państwo. Część z nas stała się odpadem do utylizacji, część dumnym hegemonem.”
Po zakończeniu uroczystości kościelnych trumny zostały przeniesione przez żołnierzy do karawanów, by następnie w asyście wojskowej orkiestry i kompanii honorowej oraz delegacji ze sztandarami udać się w kondukcie na „Cmentarz Zbrodni Hitlerowskich” przy ul. Gdańskiej, by je złożyć w przygotowanych grobach. Tam nad nimi modły odprawił nie tylko ks. bp. Ryszard Kasyna, ale i duchowny prawosławny oraz pastor ewangelicki.
Po raz pierwszy o poszukiwaniach archeologicznych w Dolinie Śmierci pisaliśmy w 2020, kiedy to chojniczanin i b. mieszkaniec osiedla Bursztynowego dr Dawid Kobiałka zainicjował je dzięki pozyskanemu grantowi oraz dotacji z Urzędu Miejskiego. Rok później w kontynuację poszukiwań zaangażował się gdański oddział IPN. Więcej o efektach poszukiwań dr Dawid Kobiałka opowiedział w 2020 w ChCK. Wykład ten transmitowaliśmy.
